"Konstytucja była kamieniem, który spowodował lawinę.
Była prowokacją, na którą Rosja odpowiedziała tak,
jak odpowiedzieć musiała, chroniąc swoje imperialne interesy.
Było to również wyzwanie rzucone zdecydowanej większości szlachty,
która nie chciała żadnych poważniejszych zmian w ustroju państwa."
Andrzej Chwalba
W poniedziałek 3 maja 2021 roku będziemy świętować 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, która jest jednym z największych osiągnięć polskiego parlamentaryzmu. Niech biel i czerwień naszych narodowych flag ubarwi nasze okna, balkony i posesje. Niech łopoczące na wietrze narodowe flagi będą symbolem tego, że pamiętamy o tamtych wydarzeniach, bohaterach w tych trudnym dla nas czasie.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791
Słabość polityczna Rzeczpospolitej w XVIII w. i doprowadziła zależności politycznej od Rosji i przeprowadzenia przez ościenne potęgi (Rosji, Prus i Austrii) pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. W końcu l. 80. XVIII w., korzystając ze sprzyjającej sytuacji politycznej – ciężkiej wojny Rosji ze Szwecją i Turcją - król wraz z patriotycznie nastawioną szlachtą podjął próbę reformy kraju. Jej wyrazem stało się uchwalenie, na trwającym od 7 października 1788 r. Sejmie Wielkim, Ustawy Rządowej z dnia 3 maja, zwana popularnie Konstytucją 3 Maja. Skonfederowany sejm obradował pod laską Stanisława Małachowskiego oraz Kazimierza Nestora Sapiehy. Ostateczną redakcję tekstu, przygotowywanego od września 1789 r., sporządził Hugo Kołłątaj. Był to pierwszy w Europie, a drugi na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r., a przed konstytucją francuską z 22 września 1791 r.) akt prawny regulujący i kodyfikujący kompleksowo wzajemną relację oraz zakres władzy sprawowanej przez organy państwowe. Wśród najważniejszych postanowień Konstytucji było m.in.: zastosowanie zasady trójpodziału władzy, zerwanie z zasadą liberum veto (odtąd decyzje na sejmie miały być podejmowane większością głosów), powołanie stałego rządu zwanego Strażą Praw (któremu przewodził król), zespolenie Korony i Litwy oraz zrównanie stanu szlacheckiego i mieszczańskiego. Konstytucja wzięła w obronę chłopstwo oraz pozbawiła praw politycznych tzw. gołotę, czyli szlachtę nie posiadającą majątku. Konstytucja była aktem reformatorsko nastawionej części szlachty i arystokracji, zamierzającej do unowocześnienia i wzmocnienia kraju w obliczu realnego zagrożenia zewnętrznego. Reformy nie utrzymały się długo, gdyż w 1792 r. prorosyjska i antyreformatorska magnateria zawiązała konfederację w Targowicy i wezwała armię rosyjską, do obalenia Konstytucji. W wyniku przegranej przez Rzeczypospolitą, trwającej dwa miesiące tzw. wojny w obronie konstytucji, Ustawa Rządowa została obalona, a w 1793 r. doszło do II rozbioru Polski. Dwa lata później po upadku insurekcji kościuszkowskiej nastąpił trzeci rozbiór Polski, a kraj stracił niepodległość na 123 lata.
>>>>>>>> Konstytucja 3 Maja
Koło Historyczne "Wiarus"
