We wtorek 28 października br. w naszej szkole odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej nauczycieli, uczniów i rodziców, którzy w czasie niemieckiej okupacji tworzyli sieć tajnego nauczania – jedną z najważniejszych form cywilnego oporu przeciwko totalitarnej przemocy.
W uroczystości udział wzięli zaproszeni goście:
Członek Zarządu Powiatu Wołomińskiego Pani Marta Rajchert,
Naczelnik Wydziału Edukacji i Sportu Starostwa Wołomińskiego w Wołominie Pani Halina Bonecka,
Wiceburmistrz Radzymina Pan Krzysztof Dobrzyniecki,
Wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej Pani Ewa Wnuk,
Członek Rady Miejskiej Pan Wiesław Solarz,
Przewodnicząca Komisji Edukacji i Kultury w Radzyminie Pani Agnieszka Kordyzon,
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Radzymina Pan Jan Wnuk,
Prezes Koła ŚZŻAK "Rajski Ptak" w Radzyminie Pan Jerzy Berta,
Dziennikarz i redaktor Tygodnika Regionalnego Kurier W Pan Rafał Lewandowski,
Pan Bogdan Roguski z rodziną,
Pan Zygmunt Roguski z rodziną,
Pani Hanna Grzegorek - emerytowana nauczycielka,
Pani Zofia Siankowska - emerytowana nauczycielka,
Pani Henryka Rajchert - emerytowana nauczycielka,
Ks. Przemysław Misior,
Przedstawiciel Oddziału Powiatowego ZNP w Wołominie Pani Małgorzata Gumkowska-Murray,
Dyrektorzy Szkół i Przedszkoli.
Tajne nauczanie było ważnym elementem walki z okupantem, pozwalającym podtrzymać świadomość narodową i polską tożsamość. W Radzyminie tajne nauczanie odbywało się w ramach oporu przeciwko niemieckiej okupacji, a prowadzili je nauczyciele z przedwojennej, radzymińskiej oświaty: Zofia Jakubowska, Aniela Marczak, Stefan Doliński, Helena Kartasińska, Henryk Wiśniewski i Jadwiga Cypryńska. Lekcje, często prowadzone w domach prywatnych, miały na celu podtrzymanie polskiej kultury i edukacji na poziomie podstawowym i średnim. Oprócz podstawowych przedmiotów, takich jak matematyka, polski, historia czy geografia mocny nacisk kładziono na wychowanie patriotyczne. Według relacji Zofii Jakubowskiej „tajne nauczanie zorganizowane było w poszczególnych klasach pod pozorem lekcji zajęć praktycznych i rysunków w klasach starszych w formie pogadanek z geografii i historii Polski. Lekcje odbywały się częściowo także w prywatnych mieszkaniach nauczycieli i rodziców, gdzie można było swobodniej ćwiczyć na przechowywanych tam mapach czy innych pomocach naukowych. Warunki nauczania były ciężkie. Trzeba było stale czuwać i maskować komplety z obawy przed wykryciem, szczególnie te, które były prowadzone na szczeblu średnim ze starszą młodzieżą. Odbywały się one w domach i mieszkaniach prywatnych, a także u nauczycieli, m.in. u Ireny Śliwczyńskiej i Zofii Jakubowskiej. Nawet volksdeutschów uczyłam języka polskiego, historii i geografii Polski, bo innych przedmiotów uczyli się w szkole niemieckiej“.
Tajne nauczanie w Radzyminie prowadzono w szkołach powszechnych nr 1 i nr 2 oraz na wspomnianym komplecie gimnazjalnym. Ostatnim akordem tajnego nauczania należy uznać dzień 17 maja 1945 roku, kiedy „Komisja Weryfikacyjna" przy Inspektoracie Szkolnym w Radzyminie, działająca na zasadzie zarządzenia Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego, po rozpatrzeniu dokumentów z tajnych kompletów postanowiła wszystkim uczniom wydać zaświadczenia szkolne, zaopatrzone okrągłą pieczęcią i podpisami członków Komisji Weryfikacyjnej”.
Dziękujemy Pocztom Sztandarowym za uczestnictwo w uroczystości, które reprezentowały:
- I Liceum Ogólnokształcące PUL im. 111 Eskadry Myśliwskiej w Wołominie,
- Liceum Ogólnokształcące im. C. K. Norwida w Radzyminie,
- Zespół Szkół Techniczno-Zawodowych im. inż. Czesława Nowaka w Radzyminie,
- Branżowa Szkoła I Stopnia im. kpt. Stefana Pogonowskiego w Radzyminie,
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. księżnej Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie,
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Konopnickiej w Słupnie,
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej w Słupnie,
- Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysiąclecia w Nadmie,
- Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Starych Załubicach,
- Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem.
Na zakończenie uroczystości Pani Dyrektor zaprasiła gości do wpisywania się do księgi pamiątkowej oraz na słodki poczęstunek.
Fundatorem tablicy był Związek Nauczycielstwa Polskiego Oddział Wołomin.
Broszura >>> broszura_Tajne_nauczanie.pdf
List okolicznościowy >>> List_okolicznościowy_Powiat.pdf
Koło Historyczne „Wiarus”
