"Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy. Co nam obca moc wydarła, szablą odbierzemy. Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski, za twoim przewodem złączym się z narodem…"
We wtorek 9 stycznia 2024 roku minęła 227. rocznica podpisania przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego umowy z Republika Lombardii o powołaniu pierwszej po III rozbiorze polskiej formacji wojskowej - Legionów Polskich we Włoszech. Nieocenioną rolę w tworzeniu Legionów Polskich odegrał Napoleon Bonaparte, który rozbudził nadzieje na pokonanie naszych zaborców. Generał Jan Henryk Dąbrowski, podobnie jak pozostali założyciele Legionów ( Karol Kniaziewicz, Antoni Kosiński i Józef Wybicki), dopatrywał się w tym szansy na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Legiony Polskie we Włoszech, czy dokładnie "Legiony Polskie Posiłkujące Lombardię" otrzymały, dzięki staraniom Jana Henryka Dąbrowskiego, mundury i sztandary zbliżone do polskich, polską kadrę oficerską a język komend i stopnie wojskowe również były polskie. Na szlifach widniał włoski napis "Ludzie wolni są braćmi". Kokardy przypięte do mundurów były trójkolorowe w nawiązaniu do rewolucji francuskiej, symbolizując sojusz i protekcję Francji. W legionach generał Jan Henryk Dąbrowski wprowadził nowoczesny system dowodzenia na wzór francuski, zniósł kary cielesne, dał możliwość awansu również żołnierzom niemającym pochodzenia szlacheckiego , nakazał naukę czytania, pisania. Celem Legionów była walka o niepodległość Polski przy boku wojsk włoskich i francuskich, dowodzonych przez Napoleona Bonaparte. W lipcu 1997 roku Józef Wybicki do ludowej melodii napisał słowa pieśni Legionów - Mazurka Dąbrowskiego. W Legionach służyło około tysiąca oficerów oraz 25 tysięcy podoficerów i szeregowych. Wielu z nich walczyło potem o sprawę polską. Tworzyli świetnie przeszkoloną kadrę dowódczą w armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz uczestniczyli w powstaniu listopadowym. Choć legioniści nie mieli okazji do przysłużenia się Polsce, to ich historia przyczyniła się walnie do rozbudzenia polskiej świadomości narodowej, a ich pieśń stała się polskim hymnem.
Cześć i Chwała Bohaterom
Koło Historyczne "Wiarus"